30 września 2025 polski rząd zdecydował się formalnie zająć projektem ustawy, która ma przyspieszyć rozpoznawanie spraw frankowych. To moment, na który wielu kredytobiorców czekało od lat — i choć projekt nadal musi przejść cały proces legislacyjny, już dziś można spojrzeć na to, co może się zmienić.
Statystyki mówią same za siebie
Przed projektem ustawy trudno było nie zauważyć kryzysu wydolności sądów — obecnie jednak dane pokazują, że coś ruszyło:
- W I kwartale 2025 roku do sądów wpłynęło 12 606 nowych pozwów frankowych, co stanowi spadek o połowę względem analogicznego okresu roku poprzedniego.
- Wskaźnik „opanowania wpływu” (stosunek spraw zakończonych do nowych) w I instancji osiągnął aż 179,1 % — co oznacza, że sądy rozstrzygnęły znacznie więcej spraw, niż wpłynęło nowych.
- Zaległości w I instancji zmniejszyły się: z 146 562 spraw (na koniec 2024 r.) do 136 585 spraw w stanie na koniec I kwartału 2025 r.
- W I kwartale 2025 roku zawarto 11 495 ugód frankowych, a od początku 2024 r. – już 55 506 ugód.
- Szacuje się, że do tej pory kredytobiorcy wytoczyli blisko 400 000 pozwów przeciwko bankom.
- Jednocześnie wielu frankowiczów – szczególnie tych, którzy kredyt spłacili — wciąż nie ruszyło ze sprawą. Eksperci mówili o 250-300 tys. przypadków, które jeszcze nie zostały zakwestionowane.
Te liczby pokazują, że mamy do czynienia nie z chwilową falą medialną, ale z realną presją potrzeb zmian: sądy coraz lepiej radzą sobie z obciążeniem, a kredytobiorcy coraz częściej stawiają na działania prawne lub ugodowe.
Na czym polega projekt ustawy (UD-184) i czego się spodziewać
Projekt ustawy znajduje się już w oficjalnym obiegu (oznaczony jako UD 184) i zakłada wprowadzenie szczególnych rozwiązań proceduralnych dla spraw frankowych.
Poniżej najważniejsze zmiany, które mogą wejść w życie:
| Obszar | Proponowana zmiana | Co może to oznaczać dla frankowiczów |
| Zabezpieczenie roszczeń / wstrzymanie rat | Po doręczeniu odpisu pozwu bankowi automatycznie wstrzymuje się obowiązek spłaty rat — bez konieczności składania odrębnego wniosku o zabezpieczenie. | Frankowicz nie musi walczyć o zabezpieczenie w oddzielnym postępowaniu — mniej formalności, mniejsze ryzyko przeciągania sprawy przez bank. |
| Posiedzenia niejawne i uproszczone procedury | Sąd będzie mógł prowadzić sprawę na posiedzeniu niejawnym (bez jawnej rozprawy), przesłuchania pisemne lub zdalne nawet mimo sprzeciwu strony. | Ograniczenie liczby rozpraw stacjonarnych, skrócenie terminów oczekiwania. |
| Zarzut potrącenia | Możliwość zastosowania zarzutu potrącenia (np. potrącenie wzajemnych roszczeń) aż do zamknięcia postępowania nawet w II instancji (w pewnych przypadkach). | Zwiększa elastyczność rozliczeń między stronami i ogranicza formalne pułapki proceduralne. |
| Powództwo wzajemne | Możliwość wniesienia powództwa wzajemnego aż do zamknięcia postępowania I instancji (w niektórych przypadkach także do momentu wydania wyroku). | Bank mógłby złożyć swoje roszczenia w tym samym procesie — ale w ramach granic proceduralnych chronionych dla konsumenta. |
| Zakres podmiotowy i przedmiotowy | Ustawa ma objąć kredyty denominowane lub indeksowane do CHF, a także kredyty pierwotnie złotowe, które zostały aneksowane do franka. | Wiele spraw, które dziś rodzą wątpliwości co do stosowania ustawy, będzie objętych ochroną. |
| Egzekucja wyroku I instancji | W pierwotnych wersjach ustaw pojawił się pomysł, by wyrok I instancji był wykonalny natychmiast, nawet przy apelacji — w nowszych wersjach projekt ten został ostrożnie zmodyfikowany. | To duża korzyść — ale ryzyko konfliktu z zasadą dwuinstancyjności. Warto obserwować, jak ten zapis zostanie ostatecznie uformowany. |
Co to oznacza konkretnie dla frankowiczów?
- Kredytobiorcy, którzy już prowadzą proces — mogą skorzystać z nowych mechanizmów: wstrzymanie rat, mniej formalności proceduralnych, uproszczenia w apelacji i zapewniona lepsza ochrona proceduralna.
- Ci, którzy jeszcze nie wystąpili z pozwem — mogą mieć lepszą sytuację startową — łatwiej o zabezpieczenie, mniej kosztów organizacyjnych, większa przewidywalność postępowania.
- Osoby, które już kredyt spłaciły — szczególnie mogą zyskać możliwość dochodzenia zwrotu nadpłat i kosztów, bo projekt ustawy obejmuje również takie przypadki jako konsumentów, poręczycieli czy osoby odpowiedzialne rzeczowo.
- Ryzyko dla kredytodawców — banki mogą mieć mniej narzędzi przeciągania procesów, a możliwość wniesienia własnych roszczeń zostanie ograniczona przez rygory proceduralne.
Jeśli ustawa wejdzie w życie (co wielu ekspertów przewiduje w drugiej połowie 2025 r.) to możemy być świadkami istotnego przewartościowania relacji konsument — bank w sporach frankowych.
Dlaczego warto działać już teraz?
Bo choć projekt ustawy zapowiada wiele korzyści, nie wszystkie zmiany mogą być idealne w każdym konkretnym przypadku. W wielu sytuacjach warunki ugód czy strategia procesowa będą musiały być zoptymalizowane właśnie z uwzględnieniem nowych przepisów. A im bliżej wejścia ustawy — tym mniej czasu na skuteczne przygotowanie sprawy „pod nowe reguły”.
Dlatego zachęcamy: skorzystaj z bezpłatnej analizy Twojej sprawy przez naszą kancelarię. Sprawdzimy, jakie korzyści możesz uzyskać już dziś — i jak najlepiej przygotować się na nadchodzące zmiany.